Ilustre Confraría da Virxe da Soidade

Desde o ano 1664

Tradición e Historia en imaxes

A NOSA HISTORIA

Cara a finais do século XVIII, e de acordo coas directrices chegadas desde as institucións do Goberno, o Concello compostelán fai un reconto das confrarías e gremios que por eses tempos existen na cidade. O informe do Concello non se contenta con dar os nomes destas agrupacións, ofrécenos tamén uns datos concisos sobre a fundación, sede e funcionamento de cada unha delas. Entre as confrarías inventariadas aparece en Santa Salomé a da Nosa Señora da Soidade, á que se atribúe como data de creación a de 1664. Porén, non se conta con ningún tipo de documento que confirme de maneira fidedigna a data ofrecida polo informe municipal.

 

En 1700 construíuse, anexa á igrexa parroquial, a súa capela, grazas ás achegas económicas dos confrades, cóengos e membros dá aristocracia compostelá. Seis anos máis tarde, en 1706, os representantes da confraría, don Baltasar Felipe de Aguiar e don Gonzalo de Villar Monteagudo, ambos rexedores da cidade, asinaron un acordo co párroco de Salomé. Tratábase de poñer por escrito os puntos en que habería de basearse a convivencia entre confraría e a parroquia. Por este documento, a parroquia reconecíalle á Confraría o dereito a usar a súa capela para ou culto e como lugar de enterramento dou confrades sen ningún impedimento. A cambio, a confraría comprometíase a facer un pago anual á parroquia (55 reais) e a non impedirlle o uso dos altares de San Xulián e do Santo Cristo da Luz, xa que estes agora trasladáronse da parede norte da igrexa de Salomé aos nichos existentes no muro da confraría. A construción da capela deulle, sen dúbida, unha nova entidade á confraría, que pensou desde entón en aumentar a súa significación no medio do calendario cultual do Santiago do Barroco.

 

O primeiro tramo da capela ten trazas de Domingo Antonio de Andrade e despois, cara a 1772, uniuse esa capela trazada por Andrade coa capela de Santa Teresa, que se situaba onde está neste momento a imaxe da Soidade, construída previamente sobre 1665 e 1668 como sede da Fundación de María de Calo. En 1772 tirouse a parede que separaba as dúas e trasladouse o altar da Soidade a onde se atopa na actualidade.


Foi unha procesión masculina, ata que en 1897 se convidou a participar nela a mulleres ataviadas con mantilla española. Esta procesión da  Nosa Señora da Soidade saía o domingo de Lázaro (quinto domingo de coresma), ata que non ano 1926 comezou a saír a noite do Venres Santo. Sabemos que no 1926 saía desde San Domingos de Bonaval. Despois da guerra civil saíu desde Salomé ata a década dos 50, momento no que volveu a saír de Bonaval, dándolle continuación litúrxica á procesión do Santo Enterro, ata finais dos anos 70 ou principios dos 80, cando volveu de forma definitiva a saír da Igrexa de Salomé.

 

A cruz parroquial e o calvario, ambos  do século XVIII, eran os elementos que acompañaban a imaxe ata 1993, ano non que se leva a cabo unha renovación da confraría grazas ao impulso dado polo párroco don Miguel Botana Vaamonde, que exercendo como Irmán Maior, propúxose darlle unha maior visibilidade a esta confraría.

 

Ideouse así a creación dun novo paso, o da Cruz Baleira, que acompañara a Nosa Señora da Soidade na súa estación de penitencia. Recuperáronse elementos acantoados durante anos e preparouse un novo pendón procesional e unha bandeira, ambos realizados polas relixiosas do Convento de Santa Clara de Santiago e doados por unha coñecida familia compostelá, confrade da Nosa Señora. Foi entón cando se deseñou ou actual hábito confrade que participa na procesión -un hábito de sarga negro con puños adornados de botóns dourados, capuchón e faixa de moaré branco- e, por suposto, conservouse a tradición das damas con mantilla e o abundante concurso de confrades que, sen máis hábito que ou seu cirio, acompañan a Soidade de Santa María na noite de Venres Santo.

IMAXINERÍA

NOSA SEÑORA DA SOIDADE          

Virxe-da-Soidade          Manto-da-Virxe-da-Soidade

No referente á imaxe da Nosa Señora da Soidade, que se pode contemplar na súa capela de Salomé, dicir que, tendo en conta as reformas e restauracións levadas a cabo no ano 1922 por don Constante Amor, non parece fóra de lugar adxudicarlle a substitución da vella imaxe de vestir do século XVII que presidía o altar da confraría por unha nova, que é a que podemos hoxe contemplar na súa capela. A actual tamén é unha imaxe de vestir, na que os únicos elementos realmente traballados son ou rostro e as mans; a finura dous trazos indúcenos a pensar que a imaxe foi realizada neste momento, e que a cara e as mans anteriores foran substituídas. Descoñécese ou autor das novas pezas, aínda que é fácil considerar que sairían dous talleres dalgún dous imaxineiros que daquela traballaban en Compostela, como os de Francisco do Río, José Rivas, ou Maximino Magariños.


En canto á imaxe da Señora da Soidade que sae en procesión a noite de Venres Santo, cabe destacar que é custodiada todo o ano na casa dunha das camareiras da confraría. Aínda que tamén é unha imaxe de vestir, é anterior á que hoxe vemos en Salomé. O traballo das mans e do rostro apuntan máis ben a una obra de finais do século XVIII, aínda que non se conta con apoio documental para fixar esta observación.


Ámbalas dúas imaxes van ataviadas con roupaxes que merecen ser mencionados. Sobre unha roupa interior de finísimo fío branco e enriquecida con espléndidos encaixes que sobresaen nas empuñaduras colócase un vestido de veludo negro profusamente bordado a man cunha gran cantidade de pedras e abelorios; este vai cinguido á cintura cun cinto de pedrería. Sobre a cabeza leva un tocado que cobre o peito e enmarca o rostro da virxe formando pregos. Por riba do vestido as dúas imaxes levan un manto de veludo negro bordado de acibeche. O manto da Soidade que se expón na igrexa todo o ano é un manto curto do tamaño da imaxe e foi doado por unha confrade.


Neste punto temos que facer especial mención especial ao manto que cobre a imaxe da Nosa Señora dá Soidade que sae en procesión; unha marabillosa obra de arte realizada en veludo negro e acibeche, que foi elaborado e, posteriormente doado, polo artesán compostelán Marcelino e a súa filla Dolores. A maiores, a Virxe vai engalanada cunha magnífica  coroa de prata, no seu peito leva un corazón con varias espadas e as súas mans  suxeitan dous  rosarios, un de ouro e outro de acibeche.

Procesións

PROCESIÓN DA VIRXE DA SOIDADE

Venres Santo ás 23 horas


PERCORRIDO

 

Igrexa Parroquial de Santa María Salomé - Rúa Nova - Praza do Toural - Rúa do Vilar - Praza das Praterías - Rúa da Conga - Rúa do Preguntoiro - Rúa da Caldeirería - Rúa das Orfas - Rúa Nova - Igrexa Parroquial de Santa María Salomé

 

Estatutos

Séguenos en redes

error: Content is protected !!